Vakantiedagen… het is een veelbesproken onderwerp. Zeker tijdens de corona pandemie, maar ook standaard in sommige sectoren, proberen werkgevers hun werknemers vakantiedagen op te leggen. Of ze proberen te sturen wanneer werknemers wel of geen vakantie op mogen nemen. Maar, dat kan helemaal niet zomaar. Ik behandel graag een aantal veelvoorkomende vragen die wij krijgen over vakantiedagen en je rechten en plichten als werknemer. En, ik deel mijn persoonlijke visie hieromtrent.
#1 Hoe bouw je vakantiedagen op en wat is het verschil tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen?
Iedere werknemer heeft recht op minimaal 4 keer de overeengekomen arbeidsduur per week aan vakantiedagen. Bij een contract van 40 uur per week, heb je wettelijk gezien dus recht op 20 vakantiedagen. Wettelijke vakantiedagen die je niet opneemt, mag je meenemen naar het volgende jaar. Deze zijn dan nog een half jaar geldig, tenzij er in je cao of schriftelijke overeenkomst met je werkgever een langere vervaltermijn is afgesproken óf je niet in staat bent geweest je wettelijke vakantiedagen op te nemen door bijvoorbeeld ziekte. Wettelijke vakantiedagen mag een werkgever niet aan je uitkeren, behalve aan het einde van je arbeidscontract.
LET OP! De werkgever heeft een verplichting je tijdig te wijzen op het verlopen/vervallen van je vakantiedagen. Doet je werkgever dit niet, dan komen ze niet te vervallen en houd je ze dus tegoed.
Vaak zijn er in je contract, het cao of bedrijfsreglement ook extra vrije dagen vastgesteld. Dit noemen we de bovenwettelijke vakantiedagen. Werk je 40 uur per week, maar heb je recht op 25 vakantiedagen? Dan zijn er dus 20 dagen wettelijk en 5 dagen bovenwettelijk. Bovenwettelijke vakantiedagen zijn langer geldig dan wettelijke vakantiedagen, namelijk 5 jaar. Deze zou je kunnen opsparen of laten uitkeren door je werkgever. Laten uitkeren kan alleen als hierover afspraken zijn vastgesteld in je cao of arbeidsovereenkomst.
#2 Hoe neem je vakantiedagen op en mag mijn werkgever vakantie weigeren?
Als je met vakantie wilt, dan moet je dit officieel gezien schriftelijk aanvragen bij je werkgever. Deze heeft dan twee weken de tijd de vakantie goed te keuren of af te wijzen. Heeft een werkgever binnen twee weken geen reactie gegeven op je aanvraag? Dan kun je ervan uitgaan dat je aanvraag is goedgekeurd.
Maar, mag een werkgever een vakantie überhaupt wel afwijzen? Nee, in feite niet. Jij hebt recht op vakantie en bent vrij je dagen op te nemen wanneer jij dat wilt binnen de houdbaarheidsduur van je vakantiedagen. Er zijn echter uitzonderingen op de regel:
Wanneer mag mijn werkgever mijn vakantie weigeren?
- Als daar een dwingende reden voor is en door jouw vakantie het bedrijf in de problemen komt. Maar dat is in de praktijk vaak moeilijk te bewijzen voor een werkgever. Meestal zal een rechter besluiten dat het onder ‘bedrijfsrisico’ valt.
- Als er in je arbeidsovereenkomst, cao of bedrijfsreglement staat vastgesteld dat je in bepaalde periodes geen vakantie op mag nemen en jouw aanvraag in zo’n periode valt
#3 Mag een werkgever het opnemen van vakantiedagen verplichten?
Ook hierop is het antwoord: Nee. Althans, niet zomaar. In een schriftelijke overeenkomst of in de cao kan een werkgever wel verplichte vakantiedagen vaststellen. Bijvoorbeeld bij een collectieve sluiting van het bedrijf tijdens de zomervakantie of bijvoorbeeld wanneer een nationale vrije dag op een donderdag valt. Voor sommige sectoren gelden er zelfs collectieve vakanties, zoals de bouw en het onderwijs.
Wat zijn de regels voor het opleggen van vakantiedagen?
- De verplichte specifieke- of het aantal vrije dagen die een werkgever je op mag leggen, moeten zijn vastgelegd in je cao of met je zijn overeengekomen in bijvoorbeeld je arbeidscontract
- Als er enkel een hoeveelheid dagen zijn vastgesteld, dient een werkgever ruim van tevoren aan te geven welke dagen dit betreft zodat je ruim de tijd hebt om je hierop voor te bereiden
- Op de dagen die zijn vastgesteld moet je dan verplicht verlof opnemen. Deze uren gaan af van je vakantiedagen
De regelgeving omtrent vakantiedagen vs de praktijk; mijn persoonlijke visie
Een arbeidsrelatie is in mijn ogen geven en nemen. Ga daarom samen het gesprek open en eerlijk aan als je werkgever of jij specifieke wensen hebt en probeer samen overeenstemming te bereiken. Heb je vanwege de corona pandemie bijvoorbeeld heel veel vrije dagen opgebouwd en vraagt je werkgever of je vanwege personeelstekorten vakanties onderling af wilt stemmen en afwisselen met collega’s. Dan is dat in het belang van het bedrijf en het saamhorigheidsgevoel, en dus ook in jouw belang op de lange termijn, om hierin mee te denken als je dit kunt. Een (goede) werkgever zal dit niet snel vergeten en in betere tijden ook met jou meedenken.
Wil jij als werknemer graag een langere reis gaan maken en daarvoor vakantiedagen opsparen? Overleg dit dan met je werkgever zodat deze hierop voorbereid is en hierin kan voorzien. Als hij tijdig weet dat je weg wilt en wanneer, dan kunnen jullie je hier beide op voorbereiden. Dat is wel zo prettig voor de onderlinge verhoudingen en de werksfeer.
Kortom, het is goed om te weten wat je rechten en plichten zijn. Maar, in mijn optiek, staat de relatie voorop. We leven niet om te werken, maar werken om te leven… Dus laten we de tijd die we doorbrengen op het werk dan zo leuk mogelijk maken en elkaar gunnen zoveel mogelijk van het leven te genieten. Daar worden zowel werkgever als werknemer uiteindelijk het gelukkigst van. Kortom, denk met elkaar mee en leg elkaar het vuur niet aan de schenen. Dat komt de arbeidsrelatie zeer zeker niet ten goede en dan is deze bovendien waarschijnlijk geen lang leven beschoren.
Heb je vragen hieromtrent? Of zit je misschien zelf in een moeilijke discussie omtrent vakantiedagen met je werkgever? Ik help je graag! Neem gerust contact met me op.
Ow, enne als je graag wilt werken bij een bedrijf waar het sowieso goed en in onderling overleg geregeld is die vakantiedagen? Dan ben je bij ons aan het juiste adres. Neem eens een kijkje op onze website voor de openstaande projecten en vacatures en/of neem contact met ons op voor een kennismaking.
Groet,
Gerard van der Putten
